Adblocking zit in de lift. Wereldwijd wordt geschat dat 9% van de gebruikers of meer dan 198 miljoen mensen een of andere vorm van adblocking doen.
Wat is adblocking
Adblocking is een praktijk waarbij software gebruikt wordt om advertenties op het web te filteren en niet meer te tonen aan de surfer. Dat kan gelden voor zowel tekst, beeld als video’s.
De populariteit van deze software is in de laatste maanden van 2014 maar zeker in 2015 spectaculair toegenomen : meer dan 48% meer gebruikers op een paar maanden tijd.
De installatie is vrij simpel. Google laat bijvoorbeeld toe dat er extensies geïnstalleerd worden in chrome (kijk maar eens in de chrome store en zoek naar “adblocker”) die je webbezoek filtert en de advertenties gewoon blokkeert zodat je ze niet meer te zien krijgt. Grappig feit : adblock is de populairste en meest gedownloade app van Google. Het is trouwens eigenlijk Google die aan de basis ligt van het wereldwijde succes van de adblockers om wille van het grote succes van chrome ten koste van Internet Explorer en de beschikbaarheid van adblockers in de chrome store.
De cijfers zijn inderdaad indrukwekkend. Volgens verschillende bronnen zou Google door de adblockers in 2015 al meer dan 22 miljard aan reclame-inkomsten misgelopen zijn en dat lijkt nog maar het topje de van ijsberg.
Alhoewel de hierboven genoemde cijfers vrij indrukwekkend zijn en het percentage gebruikers vrij hoog lijkt, is de verdeling van gebruikers van adblocking software vrij ongelijk. Daarmee wil ik zeggen dat niet iedereen advertenties blokkeert op dezelfde manier. En er zijn grote verschillen in het type gebruikers :
- het merendeel zijn mensen die vooral technisch en beroepsmatig veel surfen op internet
- de penetratie van adblock-gebruikers is zeer hoog in de leeftijdscategorie van 18 tot 29 jaar (hipsters ?)
- vooral mannen gebruiken adblock software
Het probleem met advertenties is dat ze de laadsnelheid van websites vertragen omdat er vaak extra data moet gedownload worden. En laat dat nu net één van de belangrijkste factoren zijn die gebruikers als elementair beschouwen voor de kwaliteit van hun gebruiksgemak.
Darboven komt nog een “estetisch” verwijt. Vaak zijn die ads lelijk en opdringering en kunnen ze de “user experiece” grondig verstoren.
De laatste jaren zijn de advertenties bovendien gewoonweg “creepy” geworden. Via retargeting en allerhande opdringerige commerciële technieken, volgen bepaalde adverteerders gewoon al je webbezoeken en proberen je te verleiden toch maar op hun advertentie te klikken. Of met andere woorden, alles is gewoon té relevant geworden en daardoor te opdringerig.
En dus zijn de “adblockers” eigenlijk gewoon de moderne “robin hoods” van de modale internetbezoeker. Ze verstoren de grote machtsblokken zoals Google en Apple en “herverdelen” het internet volgens meer democratische principes. Maar niets is minder waar. Sommige adblocking services (zoals Adblock Plus) vragen immers gigantische commissies aan adverteerders om bepaalde advertenties toch door te laten. Praktijken waarbij tot 30% of meer commissie gevraagd wordt, zijn al lang geen uitzondering meer.
Apple vs Google vs Facebook
Vandaar dat het op het eerste zicht een goede move van Apple lijkt om in de nieuwste Iphone en IOS 9 adblocking gewoon toe te staan. Fijn voor de gebruikers en het beantwoord aan een duidelijke trend in de markt. Zou je zeggen maar het is niet volledig waar.
Er is simpelweg een gigantisch gevecht aan de gang op de markt van advertenties tussen Google, Apple en Facebook. En dus kan de strategie van Apple volgens veel waarnemers gewoon best gezien worden als een poging om de dominantie van Google te doorbreken. Immers, Apple biedt aan adverteerders ook aan om “niet blokkeerbare ads” te tonen op hun nieuwsplatform. Ook bij Facebook is dat het geval.
Het gevaar is reëel dat deze oorlog veel “collateral damage” zal veroorzaken, vooral onder de kleine media ondernemingen die het merendeel van hun inkomsten halen uit advertenties op het web.
Door de wijverbreide en groeiende populariteit van adblockers zien zij immers hun inkomsten significant dalen op een vrij korte tijd.
Bedrijven willen betaald worden voor hun diensten en een gratis web is ver weg. Het is een illusie te denken dat het web gratis is en dat we weinig of niets moeten betalen voor artikels die we opzoeken. Alleen zijn we dat allemaal beginnen denken de laatste jaren omdat de meest interessante diensten tegenwoordig gewoon gratis zijn. Wat voor een stuk ook het succes van de sociale media verklaart.
In die zijn zijn advertenties eigenlijk altijd al vanaf het begin van de populariteit van het web een “ongemakkelijk compromis” geweest tussen de werkelijke prijs van het web en wat de consument ervoor wil betalen.
De gevaren van een advertentieloos internet
Neem de advertentie-inkomsten weg uit de vergelijking en een ander spook doemt op. Een situatie waarbij de zoekresultaten zullen gemanipuleerd worden in functie van een veiling waarop grote aanbieders veel geld zullen neertellen voor een betere “natuurlijke” ranking op google of yahoo.
Op de tweede plaats bestaat er een reëel gevaar dat onze privacy, dat nu al het meest interessant commericeel artikel is op het web, pas helemaal in gevaar komt. Als massa-marketing niet werkt, zullen adverteerders meer en meer gepersonaliseerd willen werken. Facebook heeft “goede” papieren om de leider te worden in dit segment.
Het gevecht tussen de drie giganten zal ook veel “collateral damage” veroorzaken bij kleinere ondernemingen die voor hun inkomsten volledig afhankelijk zijn van inkomsten via betalende online ads. Zo is bekend dat werelwijd de nieuws-media voor ongeveer 70% van hun komsten afhankelijk zijn van advertentie-inkomsten. Op journalism.org bestaat hierover een interessant artikel. Wat zou er gebeuren als die sector (zie toch al een moeilijke periode achter de rug heeft an de transitie van een papier gebaseerde industrie naar een online business model) plots 20 tot 30% van hun inkomsten zou verliezen ?
Als de media industrie in slechte papieren zit, zal dat ook rechtsreeks een impact hebben op de innovatie. Dezelfde media-bedrijven staan immers vaak aan de wieg van innoverende oplossingen en vernieuwende applicaties.
En zo komen we bij een ironische situatie. Dat degenen die nu een adblocker installeren indirect aan de wieg zullen staan van een ander business-model dat qua democratisch gehalte nog een stuk minder aantrekkelijk is dan de huidige situatie.
